Đề thi thử giữa học kỳ 2 môn Lịch Sử lớp 10 online - Mã đề 05

Sự xuất hiện của thời đại kim khí ở Việt Nam đã làm tiền đề cho sự chuyển biến của xã hội nguyên thủy.

Chọn A

Quá trình hình thành và phát triển của chữ viết Cham-pa:

- Văn hóa Ấn Độ ảnh hưởng vào Cham-pa từ những thời kỳ đầu, dẫn tới các trước tác về luật pháp, chính trị xã hội đều có mặt ở Cham-pa, được các vua chúa Chăm áp dụng và ưa thích. Chữ bắc Phạn (Sanskrit) đã được người Chăm tiếp thu từ những thế kỷ đầu công nguyên, các chữ viết trên bia Võ Cạnh ở thế kỷ 3 với cách viết rất gần với kiểu viết của các bia ký vùng Amaravati ở Nam Ấn Độ.

- Tuy nhiên chữ viết của Cham-pa trong hơn 10 thế kỷ tồn tại của mình cũng liên tục thay đổi tương ứng với những thời kỳ ảnh hưởng từ các vùng khác nhau ở Ấn Độ.

+ Từ thế kỷ VI đến thế kỷ VIII, chữ Phạn ở Cham-pa có dạng tự vuông của vùng bắc Ấn,

+ Thế kỉ IX trở đi chữ Phạn ở Cham-pa lại có dạng tự tròn của vùng nam Ấn, có thể nhận định Chăm Pa là quốc gia đầu tiên có chữ viết sớm nhất Đông Nam Á. Xuất phát từ dạng tự của chữ Phạn, người Chăm đã bỏ các phụ ghi âm vốn không có trong tiếng Chăm và một số ký hiệu mới được bổ sung thành một dạng chữ Phạn-Champa, theo các nhà nghiên cứu tiếng Chăm có 65 ký hiệu và 24 chân ngữ bắt nguồn từ hệ thống chữ thảo (Akhar Thrah) của Ấn Độ.

=> Dựa trên chữ Phạn ở người Ấn Độ, cư dân Cham-pa đã có sự cải biến và sáng tạo thành chữ viết riêng của mình.

Chọn C

- Đối với cuộc đấu tranh của Hai Bà Trưng:

+ Khởi nghĩa: mùa năm 40, cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng – khởi nghĩa đầu tiên chống ách đô hộ của nhân dân Âu Lạc được nổ ra dưới sự lãnh đạo của Hai Bà Trưng.

+ Kháng chiến: sau khi giành quyền làm chủ, mùa hè năm 42, Mã Viện được vua Hán cử làm tổng chỉ huy đạo quân lớn khoảng 2 vạn người kéo vào xâm lược => Cuộc kháng chiến của nhân dân ta do Hai Bà Trưng lãnh đạo dù chiến đấu anh dùng nhưng thất bại.

- Đối với đấu tranh của Lý Bí:

+ Khởi nghĩa: năm 542, Lý Bí liên kết với hào kiệt các châu thuộc miền Bắc nước ta nổi dậy khởi nghĩa. Năm 544, Lý Bí lên ngôi vua, đặt quốc hiệu là Vạn Xuân.

+ Kháng chiến: năm 545, nhà Lương cử Trần Bá Tiên cùng thứ sử Giao Châu đem quân sang xâm lược nước ta. Lý Nam Đế giao binh quyền cho Triệu Quang Phục, Triệu Quang Phục rút quân về đầm Dạ Trạch tổ chức kháng chiến.

=> Điểm giống nhau giữa khởi nghĩa Hai Bà Trưng và khởi nghĩa Lý Bí là đều trải qua hai giai đoạn khởi nghĩa và kháng chiến.

Chọn B

Nhà Đinh và nhà Tiền Lê đã xây dựng nên một nhà nước quân chủ sơ khai gồm 3 ban: Văn ban, Võ ban và Tăng gia, chia nước thành 10 đạo, tổ chức quân đội theo hướng chính quy.

Chọn D

Nhà nước phong kiến Việt Nam thời Lê có sự hoàn thiện cao độ sau cuộc cải cách của Lê Thánh Tông. Biểu hiện:

* Về tổ chức nhà nước:

- Chức Tể tướng và các chức Đại hành khiển bị bãi bỏ, cấm quan lại lập quân đội riêng nhằm đề cao uy quyền tuyệt đối của nhà vua.

- Chia cả nước thành 13 đạo. Dưới dạo là phủ, huyện, châu, xã làm cho tổ chức bộ máy nhà nước hoàn chỉnh và tăng cường tính chất tập quyền hơn.

* Về tuyển chọn quan lại: Giáo dục thi cử trở thành nguồn đào tạo và tuyển chọn quan lại chủ yếu. Nhờ đó, nhà nước mới thực sự trọng dụng được người tài, đóng góp cho việc quản lý và xây dựng đất nước.

* Về luật pháp: Nhà nước ban hành bộ luật Hồng Đức nhằm bảo vệ quyền thống trị của nhà nước phong kiến tập quyền, bảo vệ tôn ti trật tự phong kiến.

* Về đối ngoại:

- Đối với Trung Quốc: Nhà Lê thi hành chính sách mềm mỏng nhưng kiên quyết góp phần giữ gìn và bảo vệ nền độc lập.

- Đối với các nước phía Nam: Nhà Lê còn tiến hành các cuộc viễn chinh mở rộng lãnh thổ về phía Nam.

=> Như vậy, nhà nước phong kiến Việt Nam dưới thời Lê được củng cố và hoàn thiện một cách cao độ. Trong khoảng 70 năm, nhà Lê củng cố bộ máy chính quyền, ổn định tình hình xã hội, ban hành chính sách luật pháp, phát huy vai trò tích cực của giai cấp phong kiến ở thời kì đang lên.

=> Đáp án B: là đặc điểm nhà nước ta ở thế kỉ X.

Chọn B

Từ thế kỉ X đến XV, diện tích đất ngày càng mở rộng nhờ:

- Nhân dân tích cực khai hoang vùng châu thổ sông lớn và ven biển.

- Chính sách phát triển nông nghiệp tích cực của nhà nước kéo theo chính sách tăng cường khai hoang, mở rộng diện tích đất trồng.

+ Các vua Trần khuyến khích các vương hầu, quý tộc khai hoang lập điền trang.

+ Vua Lê cấp ruộng đất cho quý tộc, quan lại đặt phép quân điền.

+ Năm 1248, Nhà Trần cho đắp đê quai vạc dọc các sông lớn từ đầu nguồn đến cửa biển. Đặt cơ quan: Hà đê sứ trông nom đê điều => Làng xóm được bảo vệ, mùa màng ổn định.

+ Nhà Lê sai người đắp một số đoạn đê biển, tạo điều kiện cho nhân dân khai hoang mở rộng ruộng đồng. Nhà Lê cũng cấp ruộng đất cho quý tộc, quan lại, đặt phép quân điền phân chia ruộng công ở các làng xã.

Chọn C

Chiến thắng Bạch Đằng (1288) đã đánh dấu thất bại đau đớn nhất của quân Mông – Nguyên, mãi mãi ghi sâu vào lịch sử đấu tranh anh hùng của dân tộc Việt Nam.

Chọn C

-  Trước âm mưu xâm lược của quân Tống, nhà Lý đã tổ chức kháng chiến. Thái úy Lý Thường Kiệt chủ trương: “Ngồi yên đợi giặc không bằng đem quân đánh trước để chặn mũi nhọn của giặc”.

+ Giai đoạn 1: Lý Thường Kiệt tổ chức thực hiện chiến lược "tiên phát chế nhân" đem quân đánh trước chặn thế mạnh của giặc.

-  Năm 1075, Thái Uý Lý Thường Kiệt đã kết hợp quân triều đình cùng các dân tộc miền núi đánh sang đất Tống, Châu Khâm, Châu Liêm, Ung Châu, sau đó rút về phòng thủ.

+ Giai đoạn 2: Chủ động lui về phòng thủ đợi giặc.

-  Năm 1077, ba mươi vạn quân Tống kéo sang bờ bắc của sông Như Nguyệt, cuộc kháng chiến hoàn toàn thắng lợi, ta chủ động giảng hòa và kết thúc chiến tranh.

Chọn A

Năm 1075 – dưới thời Lý, khoa thi đầu tiên được tổ chức tại kinh thành.

Chọn B

Việc nhà Mạc thực hiện chính sách cắt đất thần phục nhà Minh của Trung Quốc khiến nhà Mạc không được nhân dân tin tưởng và ủng hộ.

Chọn: B

Từ thế kỉ XVI đến XVIII, sự đấu tranh giành quyền lực giữa các tập đoàn phong kiến Việt Nam đã gây ra hậu quả vô cùng nghiệm trọng, đất nước bị chia cắt thành hai Đảng: Đàng Trong và Đàng Ngoài khiến đất nước lâm vào khủng hoảng trầm trọng.

Chọn C

Ở các làng nghề thủ công từ thế kỉ XVII đến XVIII, cư dân vẫn làm ruộng, tuy nhiên có một điểm mới so với các giai đoạn trước là một số thợ thủ công giỏi đã họp nhau rời làng ra các đô thị, lập phường vừa sản xuất vừa bán hàng.

Chọn C

Với chiến thắng Rạch Gầm – Xoài Mút, quân Tây Sơn đã đánh tan tành quân xâm lược, Nguyễn Ánh theo cánh tàn quân Xiêm chạy thoát, miền Nam trở lại yên bình.

Chọn A

Quang Trung mất, Quang Toản nối ngôi vua nhưng không đủ năng lực để lãnh đạo đất nước, trong khi đó nội bộ Tây Sơn chia rẽ, mâu thuẫn người càng gay gắt. Vì thế trước sự tấn công của Nguyễn Ánh, Tây Sơn thất bại, triều Tây Sơn chấm dứt.

Chọn C

Văn học dân gian phát triển ở các vùng dân tộc ít người làm cho kho tàng văn học thêm đa dạng, phong phú, phản ánh cuộc sống tinh thần và tâm linh của người dân Việt Nam đương thời.

Chọn B

Thay đổi lớn nhất trong cải cách hành chính đưới thời Minh Mạng là: Chia cả nước thành 30 tỉnh và 1 phủ Thừa Thiên.

Chọn C

Trong quá trình bôn ba cực khổ chạy trốn quân Tây Sơn, Nguyễn Ánh được sự giúp đỡ của Bá Đa Lộc (một giám mục người Pháp). Chình vì thế, mặc dù đã biết rõ âm mưu xâm lược của Pháp thông qua quá trình truyền đạo Thiên Chúa nhưng khi mới thành lập triều Nguyễn, vua Gia Long vẫn đề một số người Pháp được làm quan trong triều đình, thi hành chính sách tương đối mở cửa với Pháp và đạo Thiên Chúa. Đến thời vua Minh Mệnh, chính sách cấm đạo mới được thực hiện triệt để hơn, thực hiện "đóng của", không chấp nhận việc đặt quan hệ với họ.

Chọn B

Sự bùng nổ liên tục các cuộc nổi dậy của nhân dưới thời Nguyễn đã phản ánh mâu thuẫn sâu sắc giữa vương triều Nguyễn với toàn thể các tầng lớp nhân dân. Nhà Nguyễn dường như bất lực trước việc đáp ứng các yêu cầu của nhân dân

Chọn D

Trước khi nhà nước ra đời, dân tộc Việt cổ sinh sống, gắn bó với nhau trong cộng đồng làng chạ. Họ hầu như chỉ quan tâm đến làng chạ mình mà không có ý niệm nhiều với các cộng đồng xung quanh (ngoại trừ mục đích xâm lược). Do đó, lòng yêu nước có nguồn gốc từ những tình cảm mang tính địa phương trong các làng chạ

Chọn C

- Đáp án A chọn vì điểm chung trong đời sống vật chất của cư dân Văn Lang – Âu Lạc, Chăm-pa và Phù Nam là ở nhà sàn.

- Đáp án B loại vì tục ăn trầu chỉ có ở cư dân Văn Lang – Âu Lạc và cư dân Chăm-pa.

- Đáp án C loại vì tục xăm mình chỉ có ở cư dân Văn Lang – Âu Lạc.

- Đáp án D loại vì tục hỏa táng người chết chỉ có ở cư dân Chăm-pa.

Chọn A

Cư dân của nền văn hóa Hòa Bình đã mở đầu cho nền nông nghiệp sơ khai ở Việt Nam.

Chọn: C

Về chính trị Cham-pa bao gồm những nội dung sau:

- Theo thể chế quân chủ, vua nắm mọi quyền hành về chính trị, kinh tế, tôn giáo.

- Giúp việc có tể tướng và các đại thần.

- Cả nước chia thành 4 khu vực hành chính lớn: châu -> huyện, làng.

=> Đáp án D: là bộ máy nhà nước của quốc gia Văn Lang – Âu Lạc.

Chọn D

Các làng xã/ làng xóm Việt Nam có tính khép kín và tính bền vững:

- Tính khép kín: các làng xã người Việt có phạm vi nhỏ được bao quanh bởi các “lũy tre làng”, các thành viên có sự cố kết với nhau trong môi trường sống hẹp, dễ dàng liên kết với nhau để chiến đấu. Đây cũng là đơn vị khó quản lí nhất cả dưới thời kì Bắc thuộc cho đến thời kì phong kiến độc lập sau này.

- Tính bền vững: các làng xã người Việt có mối quan hệ gắn bó chặt chẽ với nhau và danh giới giữa các làng cũng ít khi có sự thay đổi nếu không có những biến động thực sự lớn hoặc cả một cuộc cải cách hành chính trên quy mô cả nước. Đặc điểm này khiến cho những hoạt động ngầm của người Việt các triều đại phong kiến phương Bắc khó có thể quản lí triệt để.

=> Như vậy, làng xóm/làng xã mang hai đặc điểm nổi bật này là nhân tố quan trọng biến nơi này trở thành nơi xuất phát của các cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc.

Chọn A

- Năm 1042, vua Lý Thái Tông ban hành Hình thư (bộ luật đầu tiên).

- Thời Trần: Hình luật.

- Thời Lê biên soạn một bộ luật đầy đủ gọi là Quốc triều hình luật (luật Hồng Đức).

Chọn B

Dựa vào hình thức tổ chức bộ máy nhà nước thời Lê sơ và thời Đinh - Tiền Lê để so sánh và rút ra điểm khác nhau.

Chọn A

Từ thế kỉ X đến XV, một số làng chuyên làm nghề thủ công đã được hình thành như Bát Tràng (Hà Nội), Thổ Hà (Bắc Giang), Chu Đậu (Hải Dương), Huê Cầu (Hưng Yên), … Đây là biểu hiện minh chứng cho sự phát triển vượt bậc của thủ công nghiệp nước ta trong các thế kỉ X đến XV. Các làng nghề thủ công ra đời đã tạo điều kiện cho:

- Thủ công nghiệp phát triển, được tập trung trong các làng nghề, thu hút được nhiều thợ thủ công giỏi.

- Các làng nghề có thể hỗ trợ nhau trong sản xuất.

- Tạo ra thương hiệu cho các sản phẩm

- Thuận lợi cho giao lưu hàng hóa với bên ngoài.

Chọn D

Để đối phó với quân Mông – Nguyên, quân dân nhà Trần đã thực hiện kế sách “vườn không nhà trống” gây cho địch nhiều khó khăn. Kết cục sau đó phải chịu thất bại trong các trận Đông Bộ Đầu, Chương Dương, Hàm Tử, Tây Kết, Vạn Kiếp, Bạch Đằng.

Chọn B

Bài thơ “Nam quốc sơn hà” ra đời trong hoàn cảnh đang lúc diễn ra trận đánh ác liệt ở phòng tuyến trên sông Như Nguyệt.

Chọn B

Thời Bắc thuộc, Nho giáo, Phật Giáo, Đạo giáo được du nhập vào nước ta.

Chọn C

Chiến tranh Trịnh - Nguyễn diễn ra từ năm 1627 đến năm 1672.

Chọn A

Nguyên nhân cơ bản khiến nhà Lê đánh mất vai trò tích cực của mình trong tiến trình xây dựng đất nước là: Do Vua quan ăn chơi sa đọa, nội bộ triều đình tranh giành quyền lực.

Chọn B

Từ thế kỉ XVI đến XVIII, nhiều nơi trong nước đã xuất hiện một số làng buôn và trung tâm buôn bán của vùng. Một số nhà buôn lớn đã mua hàng thủ công hay thóc lúa chở thuyền đến đây bán và mua một số sản phẩm địa phương. Đây là điểm mới thể hiện sự phát triển thương nghiệp Đại Việt từ thế kỉ XVI đến XVIII so với giai đoạn trước đó.

Chọn A

Phong trào Tây Sơn nổ ra vào năm 1771.

Chọn D

Chiến thắng có ý nghĩa quan trọng nhất trong cuộc kháng chiến chống quân Thanh của nghĩa quân Tây Sơn là chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa. Với chiến thắng này, quân ta đã đánh bại hoàn toàn quân xâm lược Thanh.

Chọn: A

Trong các thế kỷ XVI - XVIII, tôn giáo mới được truyền bá vào nước ta là: Thiên chúa giáo.

Chọn C

Điểm nổi bật trong chính sách đối ngoại của nhà Nguyễn là thần phục nhà Thanh, "đóng cửa” với các nước phương Tây.

Chọn C

*Nhận xét về tổ chức bộ máy nhà nước dưới triều Nguyễn:

- Lần đầu tiên trong lịch sử, một triều đại phong kiến cai quản một lãnh thổ rộng lớn thống nhất như ngày nay.
- Nhà Nguyễn thành lập vào lúc chế độ phong kiến Việt Nam đã bước vào giai đoạn suy vong.
- Trên thế giới chủ nghĩa tư bản đang phát triển, đẩy mạnh nhòm ngó, xâm lược thuộc địa, một số nước đã bị xâm lược.
=> Nhìn chung bộ máy Nhà nước thời Nguyễn giống thời Lê sơ, có cải cách chút ít. Song những cải cách của nhà Nguyễn nhằm tập trung quyền hành vào tay vua. Vì vậy nhà nước thời Nguyễn cũng chuyên chế như thời Lê sơ.
Chọn D

Hai câu ca dao trên nói về hiện tượng tham nhũng sách nhiễu nhân dân rất phổ biến dưới thời nhà Nguyễn.

Chọn A

Truyền thống yêu nước của dân tộc ta được thể hiện rõ nét nhất trong việc kháng chiến chống ngoại xâm.

Chọn: A

Xã hội Cham-pa bao gồm các tầng lớp chủ yếu là quý tộc, dân tự do, nông dân lệ thuộc và nô lệ.

Chọn B