KỲ THI TỐT NGHIỆP THPT NĂM 2025 MÔN: SINH HỌC - Đề 39
Thí sinh đọc kỹ đề trước khi làm bài
Cài đặt đề thi
Vui lòng cài đặt đề thi trước khi làm bài
Câu 1
Quan sát các cấu trúc (1), (2), (3), (4) trong Hình 1, cấu trúc nào sai về đặc điểm thành phần của một nucleotide trong phân tử DNA hoặc RNA?
Câu 2
Đặc điểm nào sau đây phản ánh đúng bản chất của tế bào ung thư?
Câu 3
Ở động vật có phổi, sự khác biệt chính giữa hô hấp ngoài và hô hấp trong là gì?
Câu 4
Khi cơ thể người bị mất nước do vận động nhiều dưới trời nắng, cơ chế điều hòa nội môi nào dưới đây được kích hoạt để duy trì cân bằng nước?
Câu 5
Nhiều giống cây trồng ở Việt Nam đã được chọn tạo bằng phương pháp lai hữu tính, mang lại năng suất cao, khả năng chống chịu tốt và chất lượng nông sản vượt trội. Theo tài liệu, giống ngô lai VN116 cho năng suất tới 92,5 tạ/ha; giống mía lai PH1 cho năng suất và chất lượng cao; giống cao su CNS 831 là kết quả lai giữa dòng Vàng và Kim Tuyến; còn giống lúa thơm ST25 có hương vị đặc biệt, từng đạt giải ''Gạo ngon nhất thế giới''. Đặc điểm nào không đúng với giống cây trồng được tạo ra bằng phương pháp lai hữu tính?
Câu 6
Hóa thạch được tìm thấy trong lớp đá cổ nhất ở châu Úc cho thấy nhiều loài thú có túi khác biệt so với các châu lục khác. Giải thích nào sau đây là hợp lý?
Câu 7
Trong lịch sử phát triển của sự sống trên Trái Đất, sự gia tăng đáng kể nồng độ O2 trong khí quyển nguyên thủy chủ yếu bắt nguồn từ hoạt động nào?
Câu 8
Sự khác biệt về kiểu hình ếch phổ biến giữa khu vực A và B cho thấy chọn lọc tự nhiên
Câu 9
Tại khu vực B, giả sử trong số ếch có màu sẫm có tỉ lệ kiểu gene đồng hợp bằng tỉ lệ ếch có kiểu gene dị hợp, nếu ếch màu sẫm giao phối ngẫu nhiên với ếch màu xanh nhạt thì xác suất đời con có kiểu hình không bị chọn lọc đào thải mạnh là
Câu 10
Bệnh Parkinson là một căn bệnh tiến triển do sự thoái hóa, hư hỏng hoặc chết của các tế bào thần kinh kiểm soát chuyển động. Các triệu chứng nổi bật nhất của bệnh Parkinson là do mất các tế bào thần kinh sản sinh ra dopamine, một chất truyền tin hóa học trong não; dopamine thường hoạt động cân bằng với các chất dẫn truyền thần kinh khác để giúp phối hợp hàng triệu tế bào thần kinh và cơ tham gia vào chuyển động. Khi thiếu dopamine thì sự cân bằng bị phá vỡ, dẫn đến run, cứng cơ, cử động chậm, mất thăng bằng và phối hợp, thay đổi giọng nói... Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh Parkinson có thể khác nhau ở mỗi người. Liệu pháp gene là phương pháp được đề xuất để điều trị bệnh Parkinson bằng cách bổ sung gene mã hóa enzyme sản sinh dopamine vào tế bào thần kinh. Cơ sở khoa học của phương pháp này là gì?
Câu 11
Sử dụng dữ kiện sau để trả lời câu 11 và câu 12: Tại Vườn quốc gia Cát Tiên, một nhóm nghiên cứu theo dõi quần thể voọc chà vá chân đen (Pygathrix nigripes) , một loài linh trưởng quý hiếm. Năm 2020, ước tính có 120 cá thể chia thành khoảng 12 đàn nhỏ, phân bố rải rác trong vùng rừng kín thường xanh. Tuy nhiên, sau 3 năm (2023), do sinh sản kém và mất môi trường sống, số lượng giảm xuống còn 80 cá thể, trong khi số đàn tăng lên 16 do chia tách nhóm. Các nhà khoa học lo ngại quần thể này có thể rơi vào trạng thái kích thước tối thiểu, gây suy giảm di truyền và đe dọa sự tồn tại lâu dài của loài. Việc số lượng cá thể giảm nhưng số đàn lại tăng ở quần thể voọc chà vá chân đen phản ánh điều gì?
Câu 12
Giải pháp nào là hợp lý và bền vững nhất để duy trì sự ổn định di truyền và sinh thái của quần thể voọc bị chia cắt?
Câu 13
Đầu dính nào đã được tạo ra khi cắt cùng một loại enzyme restrictase?
Câu 14
Câu 15
Câu 16
Theo lý thuyết, nhận định nào sau đây là sai ?
Câu 17
Dựa trên số liệu trong bảng, nhận định nào sau đây hợp lý nhất?
Câu 18
Nhóm nghiên cứu đề xuất hai phương án phục hồi hệ sinh thái lúa – cá đang mất cân bằng như sau: - Phương án A: Ngưng dùng thuốc hóa học, kết hợp thả thiên địch như bọ rùa và nhện ăn thịt. - Phương án B: Giảm lượng thuốc hóa học 50%, bón thêm phân hữu cơ vi sinh để tăng năng suất cá và lúa. Dựa trên chuỗi biến động được ghi nhận từ năm 2021 đến 2024, phương án nào khả thi hơn về mặt phục hồi cân bằng sinh thái lâu dài, vì sao?
Câu 19
Để nghiên cứu phản ứng sinh lý của cỏ Sorghum và đậu tương (soybean) đối với điều kiện nhiệt độ thấp, người ta đã tiến hành đo hiệu suất quang hợp thực của cả hai loài ở 25°C trong điều kiện thay đổi nồng độ CO₂ (kết quả được thể hiện ở Hình 6).
a) Cỏ Sorghum thuộc nhóm thực vật C4 còn đậu tương thuộc nhóm thực vật C3.
b) Cỏ Sorghum có điểm bù CO2 thấp hơn đậu tương.
c) Ở 25°C, tốc độ quang hợp của cỏ sorghum không vượt đậu tương do khi nhiệt độ càng cao, chu trình C4 có hiệu quả quang hợp kém hơn chu trình C3
d) Trong điều kiện biến đổi khí hậu làm tăng CO₂ và biến động nhiệt độ, đậu tương sẽ thích hợp hơn sorghum ở vùng ôn đới lạnh.
Câu 20
Ở loài chuột đồng núi Trung Á (Microtus arvalis), có hai dạng màu lông phổ biến: xám tro và trắng kem. Các nhà nghiên cứu tiến hành 3 phép lai để tìm hiểu sự di truyền của màu lông như sau:
a) Allele quy định màu lông xám tro có kích thước lớn hơn nên trội hoàn toàn so với allele quy định màu lông trắng kem.
b) Gene được xét là gene đa hiệu.
c) Nếu đời con của phép lai 1 giao phối ngẫu nhiên với nhau thì thế hệ F2 tỉ lệ chuột lông trắng kem lớn hơn chuột lông xám tro.
d) Nếu quần thể ban đầu có tỉ lệ 60% lông trắng kem: 40% lông xám tro thì sau 2 thế hệ ngẫu phối, thế hệ F2 có tỷ lệ lông xám là 62,5%.
Câu 21
) C là nhân tế bào, B là mARN, G là nơi tổng hợp protein.
b) Đây là tế bào nhân thực, A là phân tử DNA, E là rRNA.
c) D là các amino acid và là đơn phân cấu tạo nên các thành phần của F.
d) Thông qua cơ chế di truyền này mà thông tin di truyền được truyền đạt qua các thế hệ tế bào
Câu 22
Trong một nghiên cứu đánh giá tính đa dạng sinh học tại khu bảo tồn biển Trà Cổ, các nhà sinh thái học khảo sát hai vùng rạn san hô (Vùng I và Vùng II) và ghi nhận số lượng cá thể của 6 loài cá rạn khác nhau như Bảng 4:
a) Vùng I có đa dạng sinh học cao hơn Vùng II do loài A chiếm ưu thế rõ rệt.
b) Vùng I dễ bị mất cân bằng sinh thái hơn nếu loài A suy giảm mạnh về số lượng.
c) Dù có cùng độ phong phú, Vùng II vẫn có chỉ số đa dạng sinh học cao hơn nhờ sự phân bố đều.
d) Để duy trì ổn định hệ sinh thái Vùng I, cần ưu tiên bảo tồn các loài chiếm tỷ lệ thấp
Câu 23
Khi đánh bắt cá chép ở 4 hồ cá khác nhau, phân loại cá chép dựa trên ba nhóm tuổi là trước sinh sản, sinh sản và sau sinh sản, người ta xây dựng được biểu đồ Hình 9. Nếu điều kiện chỉ cho phép khai thác cá tại một trong 4 hồ, ta nên khai thác cá ở hồ nào trước để vừa đảm bảo hiệu quả kinh tế, vừa đảm bảo khai thác bền vững?
Câu 24
Hình 10a mô tả kiểu gene của một tế bào sinh tinh X, Hình 10b mô tả một giai đoạn trong quá trình giảm phân của tế bào X.
Câu 25
Cây xương rồng (họ Cactaceae) sống ở vùng sa mạc khô hạn có đặc điểm lá tiêu giảm thành gai, thân mọng nước và có lớp sáp dày bao phủ. Những đặc điểm này giúp cây hạn chế thoát hơi nước và tích trữ nước hiệu quả. Dựa theo học thuyết tiến hóa tổng hợp hiện đại, hãy sắp xếp đúng trình tự các sự kiện tiến hóa dẫn đến sự hình thành đặc điểm thích nghi này: 1. Trong quần thể thực vật ban đầu, xuất hiện các đột biến ngẫu nhiên làm thay đổi cấu trúc lá, tăng tích nước ở thân và hình thành lớp biểu bì sáp dày. 2. Những cá thể mang biến dị có lợi (lá nhỏ, thân dày, có sáp) có khả năng sống sót và sinh trưởng tốt hơn trong điều kiện khô hạn. 3. Khu vực sống của loài thực vật này có khí hậu khắc nghiệt, mưa ít, nắng gắt, đất khô cằn quanh năm. 4. Qua nhiều thế hệ, những alen quy định các đặc điểm thích nghi dần trở nên phổ biến hơn trong quần thể do được truyền lại cho đời sau.
Câu 26
Một số loài tảo có khả năng sinh trưởng trên đá. Các nhà khoa học đã nghiên cứu diễn thế sinh thái liên quan đến các loài tảo khác nhau bằng cách xác định tỷ lệ che phủ trên đá nhân tạo trong 2 năm. Kết quả thí nghiệm được trình bày ở Bảng 5:
Câu 27
Trước tác động của biến đổi khí hậu, các nhà khoa học tiến hành chương trình lai tạo giống lúa mới có 2 đặc điểm mong muốn:
Câu 28
Ở gà (Gallus gallus domesticus), giới cái có kiểu NST giới tính ZW, giới đực là ZZ. Xét hai gen liên kết nằm trên NST Z, trong đó: Gen A quy định lông nâu (trội hoàn toàn so với a – lông vàng), Gen B quy định mào cao (trội hoàn toàn so với b – mào thấp)